Tytuł projektu: Septorioza paskowana liści pszenicy (Zymoseptoria tritici): struktura populacji grzyba, identyfikacja loci odporności w pszenicy oraz wprowadzenie efektywnych genów odporności do materiałów hodowlanych
Kierownik projektu: Dr hab. Paweł Cz. Czembor, prof. Instytutu
Planowany okres realizacji: 2021-2027
Planowany budżet: 2 414 400 zł

Streszczenie:

Septorioza paskowana liści (ang. Septoria Tritici Blotch, STB) wywoływana przez nekrotroficzny grzyb Mycosphaerella graminicola (anamorfa Zymoeptoria tritici, syn. Septoria tritici) to jedna z ważniejszych chorób liściowych pszenicy o zasięgu ogólnoświatowym, która w sprzyjających warunkach pogodowych może powodować dotkliwe straty w plonie rolniczym. Intensywnie stosowana ochrona chemiczna plantacji pszenicy spowodowała szybkie pojawienie się w populacji grzyba nowych patotypów odpornych na powszechnie stosowane fungicydy. Wprowadzanie krajowych programów ograniczania stosowania pestycydów w celu ochrony środowiska naturalnego, zdrowia ludzkiego i innych organizmów żywych oraz promowanie odmian odpornych jako najtańszego środka zapobiegawczego przeciw infekcji przez Z. tritici, spowodowało żywsze zainteresowanie poszukiwaniem, charakterystyką i wprowadzaniem do hodowli twórczej nowych źródeł odporności. W związku z zawężeniem obecnej puli genetycznej pszenicy i stosunkowo małej liczby poznanych genów Stb zdecydowano się w zadaniu na identyfikację nowych loci odporności na STB (w stadium rośliny dorosłej) wykorzystując markery molekularne i dane fenotypowe z doświadczeń infekcyjnych. Co więcej, na podstawie wyników realizacji zadania w obecnym programie „Postęp Biologiczny w Produkcji Roślinnej” (2014-2020), zostaną wybrane odmiany pszenicy ozimej, które posłużą do wprowadzenia efektywnych loci odporności na STB do materiałów hodowlanych pszenicy metodą krzyżowań wspomaganych markerami molekularnymi. Planowane prace nad odpornością gospodarza na STB zostaną uzupełnione wiedzą o zdolnościach chorobotwórczych Z. tritici w wyniku co rocznych analiz izolatów grzyba pochodzących z różnych miejsc w Polsce.

Celem projektu jest:

  1. analiza struktury populacji (w tym zdolności chorobotwórczych) grzyba Zymoseptoria tritici na pszenicy,
  2. identyfikacja loci odporności na STB wśród odmian miejscowych i historycznych pszenicy,
  3. mapowanie odporności na STB w dwóch pszenicach syntetycznych
  4. wprowadzenie efektywnych loci odporności na STB do materiałów hodowlanych pszenicy metodą krzyżowań wspomaganych markerami molekularnymi.