Tytuł projektu: Rdza żółta (Puccinia striiformis f. sp. tritici): struktura populacji grzyba, identyfikacja loci odporności w pszenicy zwyczajnej, pszenicy durum i pszenżycie oraz wprowadzenie efektywnych genów odporności do materiałów hodowlanych
Kierownik projektu: Dr hab. Paweł Cz. Czembor, prof. Instytutu
Planowany okres realizacji: 2021-2027
Planowany budżet: 2 998 400 zł

Streszczenie:

Rdza żółta zbóż i traw jest powodowana przez grzyba Puccinia striiformis f. sp. tritici (Pst) i występuje w większości rejonów uprawy pszenicy na świecie. W sprzyjających warunkach pogodowych ten biotroficzny grzyb infekując liście a nawet kłosy może doprowadzić do zupełnej utraty plonu ziarna. Populacja grzyba podlega dynamicznym zmianom i pojawiają się nowe patotypy stanowiące zagrożenie nie tylko dla pszenicy ale również i pszenicy durum. Projekt jest odpowiedzią na pilne potrzeby polskiej hodowli i proponuje wszechstronne podejście do problemu przez realizację prac w trzech komplementarnych obszarach wiedzy:

  1. permanentne badanie struktury populacji Pst pod względem zmienności genetycznej i zdolności chorobotwórczych grzyba, co jest istotne dla określenia tempa zmian zachodzących w populacji w tym adaptacji do genów odporności gospodarza;
  2. określenia stanu obecnych materiałów hodowlanych i uprawianych odmian pod względem występujących genów odporności, co pozwoli stwierdzić czy w warunkach Polski, takie zboża jak pszenica zwyczajna i durum oraz pszenżyto są w stanie obronić się (zawierają efektywne geny odporności) przed infekcją Pst;
  3. wyprowadzenie efektywnych genów odporności na Pst do materiałów hodowlanych zaadoptowanych do warunków agroklimatycznych Polski przy pomocy selekcji wspomaganej markerami molekularnymi.

Celem projektu jest:

  1. analiza struktury populacji (w tym zdolności chorobotwórczych) grzyba P. striiformis f. sp. tritici (sprawcy rdzy żółtej zbóż i traw) na pszenżycie, pszenicy zwyczajnej i durum,
  2. identyfikacja genów odporności Yr na rdzę żółtą w kolekcji odmian i linii pszenżyta, pszenicy zwyczajnej i durum i
  3. wprowadzenie efektywnych loci odporności na Pst do materiałów hodowlanych pszenżyta, pszenicy zwyczajnej i durum metodą krzyżowań wspomaganych markerami molekularnymi.