Działalność naukowa
MISJA NAUKOWA INSTYTUTU
Prowadzenie szeroko zakrojonych badań naukowych, prac rozwojowych, najwyższej jakości usług badawczo-rozwojowych, transferu zaawansowanych technologii do praktyki rolniczej i działalności upowszechniania wiedzy:
- w dziedzinie nauk rolniczych, dyscyplinie: rolnictwo i ogrodnictwo;
- z poszanowaniem zasad profesjonalizmu, odpowiedzialności, transparentności, wiarygodności, etyki, tolerancji;
- przyczyniających się do budowy i rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, należytego zaspokojenia potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń, kształtowania pozytywnych relacji człowiek – przemysł – środowisko, zrównoważonego rozwoju, kształtowania dziedzictwa kulturowego, rozwoju regionu i kraju.
WIZJA NAUKOWA INSTYTUTU
Nawiązując do ochrony dziedzictwa kulturowego i gromadzonego przez lata doświadczenia i wiedzy Instytut stanie się nowoczesną, kompetentną, opiniotwórczą jednostką badawczą; koordynującą badania naukowe w zakresie rolnictwa; o aspiracjach kształtowania polityki krajowej w zakresie funkcjonowania i rozwoju rolnictwa w Polsce, aktywnie uczestniczącą w międzynarodowej dyskusji naukowej; dynamicznie dostosowującą się do wiodących kierunków, obszarów, celów dla zachowania konkurencyjności i stałego budowania pozycji w kraju i na świecie; posiadającą atrakcyjną ofertą naukową, rozwojową, wdrożeniową, usługową i upowszechnieniową; otwartą na współpracę.
IHAR-PIB to Instytut o dużym potencjale naukowym i rozwojowym umocowanym na trzech filarach:
- nauce;
- działaniach aplikacyjnych oraz wdrożeniach;
- upowszechnianiu wiedzy i komercjalizacji.
Działalność naukowa Instytutu prowadzona jest w sześciu ośrodkach naukowych rozmieszczonych na terenie kraju, tj. w Oddziale w Boninie, Oddziale w Bydgoszczy, Oddziale w Jadwisinie, Oddziale w Młochowie, Oddziale w Poznaniu, oraz w Radzikowie. Stanowią one ważne zaplecze naukowo-badawcze dla polskiej hodowli i nasiennictwa rolniczych roślin uprawnych.
Przedmiotem działania Instytutu jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych z zakresu agronomii, biotechnologii w rolnictwie, technologii produkcji, przechowalnictwa i przetwórstwa roślin rolniczych i energetycznych. W sposób szczególny działania Instytutu koncentrują się na:
- genetycznych podstawach hodowli roślin uprawnych;
- mechanizmach warunkujących odporność roślin na stresy biotyczne i abiotyczne;
- wykorzystaniu metod molekularnych w hodowli roślin uprawnych; opracowaniu nowoczesnych metod hodowli twórczej, w tym metod oceny cech użytkowych materiałów wyjściowych i hodowlanych w warunkach laboratoryjnych i polowych;
- monitorowaniu dla potrzeb nauki i hodowli występowania w kraju gospodarczo ważnych patogenów i szkodników roślin uprawnych, w tym organizmów kwarantannowych;
- nowych technologiach i technikach przechowywania materiału siewnego; podnoszenia wartości biologicznej, technologicznej i przechowalniczej materiału siewnego odmian;
- ocenie postępu odmianowego, ekonomice hodowli i optymalizacji produkcji nasiennej roślin uprawnych;
- opracowywaniu, doskonaleniu i monitorowaniu krajowych norm nasiennych oraz metod oceny jakości materiału siewnego roślin uprawnych i sadzeniaków ziemniaka.
Mierzony publikacjami, patentami i certyfikatami dorobek naukowy Instytutu, kładzie naukowe podwaliny pod polską hodowlę. W latach 2017–2020 pracownicy Instytutu byli autorami bądź współautorami 2331 publikacji naukowych, z czego 784 to publikacje recenzowane oraz 21 patentów i 6 zgłoszeń patentowych. Tylko w latach 2017-2018 wdrożono do uprawy blisko 100 odmian podstawowych gatunków roślin uprawnych (zbóż, kukurydzy, rzepaku, ziemniaków itp.), wyhodowanych na bazie materiałów wyjściowych IHAR-PIB. Instytut, przekazując corocznie ponad 2000 nowych linii hodowlanych do praktycznej hodowli nowoczesnych odmian, wnosi bezpośredni wkład w jej rozwój i utrzymanie rynkowej konkurencyjności.
Priorytety prac naukowych i badawczo-wdrożeniowych dla hodowli roślin
- Metody hodowli roślin: selekcja genomowa roślin, selekcja wspomagana markerami (stresy biotyczne), podwojone haploidy, hodowla mieszańcowa.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne (określenie genów R) i abiotyczne.
- Stresy biotyczne: choroby wirusowe i choroby grzybowe.
- Stresy abiotyczne: susza i wysoka temperatura, mróz.
- Metody hodowli roślin: selekcja wspomagana markerami, selekcja genomowa, automatyczne fenotypowanie, hodowla mieszańcowa, mutageneza ukierunkowana, podwojone haploidy.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne i abiotyczne.
- Stresy biotyczne: rdza żółta, rdza brunatna, mączniak, septorioza, fuzarioza, rdza źdźbłowa, pleśń śniegowa.
- Stresy abiotyczne: szok termiczny, szczerbatość kłosów, susza.
- Wyrównanie roślin.
- Porastanie ziarna.
- Cechy technologiczne ziarna: podwyższenie liczby opadania.
- Hodowla ekologiczna: metody hodowli i selekcji.
- Metody hodowli roślin: selekcja wspomagana markerami, selekcja genomowa roślin, SSD, mutageneza ukierunkowana, kultury in vitro.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji banku genów, własnej i materiałów hodowlanych (w tym wspomaganie selekcji); odporność / tolerancja na stresy biotyczne i abiotyczne.
- Stresy biotyczne: plamistość siatkowa, rdza jęczmienia, mączniak prawdziwy, BYDV, rynchosporioza.
- Atestacja materiałów na choroby.
- Stresy abiotyczne: zimotrwałość (jęczmień ozimy), tolerancja na wiosenne przymrozki, (jęczmień jary), susza / wysokie temperatury
- Hodowla ekologiczna: metody hodowli i selekcji.
- Metody hodowli roślin: selekcja wspomagana markerami, SSD, podwojone haploidy, „speed breeding”.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne (określenie genów R) i abiotyczne (w tym
- Identyfikacja mechanizmów hartowania i rozhartowania, susza).
- Cechy technologiczne ziarna: podwyższenie zawartości białka i β-glukanu oraz obniżenie zawartości łuski.
- Stresy biotyczne: mączniak, helmintosporioza, rdza koronowa, fuzarioza, septorioza, rdza źdźbłowa.
- Atestacja materiałów na choroby.
- Wysokoplonujące odmiany krótko- / średniosłome.
- Formy ozime owsa.
- Hodowla ekologiczna: metody hodowli i selekcji.
- Metody hodowli roślin: hodowla mieszańcowa, selekcja wspomagana markerami (przywracanie płodności), selekcja genomowa, fenotypowanie wysokoprzepustowe.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji i materiałów hodowlanych (w tym pule rodzicielskie).
- Metody hodowli roślin: hodowla mieszańcowa, selekcja genomowa, mutageneza ukierunkowana.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne (określenie genów R) i abiotyczne.
- Stresy biotyczne: sucha zgnilizna kapustnych, kiła, sclerotinia, verticilioza, śmietka, chowacze.
- Atestacja materiałów na choroby.
- Tolerancja na osypywanie.
- Metody hodowli roślin: podwojone haploidy.
- Cechy jakościowe traw: analiza białek zapasowych.
- Stresy abiotyczne: susza, zimotrwałość.
- Osypywanie się nasion i ich żywotność i zdrowotność.
- Metody hodowli roślin: kultury in vitro, SSD, selekcja genomowa.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji własnej i materiałów hodowlanych; odporność / tolerancja na stresy biotyczne i abiotyczne, cechy jakościowe nasion.
- Plon nasion: wysokość plonu / wczesność, stabilność plonowania, zawartość białka, analiza składu chemicznego (wartość żywieniowa), zwiększenie liczby i wydajności gatunków owadów zapylających.
- Stresy biotyczne: wirus mozaiki grochu [pea seed-borne mosaic virus, PSbMV], mączniak prawdziwym, fuzarioza, askochytoza.
- Stresy abiotyczne: niskie temperatury w okresie kiełkowania (w tym poszukiwanie materiałów lepszym wigorze wiosennym), tolerancja na niskie temperatury w okresie kwitnienia, tolerancja na suszę (zwłaszcza w okresie kwitnienia i zawiązywania strąków).
- Odporność na wyleganie.
- Wykorzystanie markerów molekularnych, bioinformatyki i genomiki: analiza kolekcji banku genów, własnej i materiałów hodowlanych; odporność na stresy biotyczne.
- Stresy biotyczne: choroby przechowalnicze bulw – zapobieganie, zwalczanie, badanie środków biologicznych i innych; bakterie endogenne w kulturach in vitro – zapobieganie, zwalczanie, metody identyfikacji; wirusy i bakterioza pierścieniowa – opracowanie szybkich testów polowych.
- TPS – true potato seeds.
- Metody hodowli roślin: hodowla mieszańcowa, selekcja wspomagana markerami (niektóre cechy), selekcja genomowa, fenotypowanie wysokoprzepustowe.
- Stresy biotyczne: fuzarioza kolb.
- Stresy abiotyczne: susza, niska i wysoka temperatura.
- Szkolenia dla hodowców dotyczące wykorzystania zaawansowanych narzędzi statystycznych i bioinformatycznych.
- Tworzenie materiałów wyjściowych („pre-breeding”) o poprawionych cechach jakościowych plonu rolniczego i podniesionej odporności na stresy biotyczne i abiotyczne.