Streszczenie:

Na przestrzeni ostatnich lat powierzchnia uprawy kukurydzy systematycznie wzrasta. Coraz większa uwagę przywiązuje się do fuzarizy kolb i zgorzeli podstawy łodygi, których sprawcami są grzyby z rodzaju Fusarium spp. Straty ilościowe w plonie ziarna powodowane przez fuzariozę kolb sięgają ok. 10-20%, ale przy znacznym pogorszeniu jego parametrów jakościowych dyskwalifikujc je jako nie nadające się na cele konsumpcyjne bądź paszowe. Jest to spowodowane wysoką zawartością mikotoksyn, czyli metabolitów wykazujących działanie toksyczne dla roślin, ludzi i zwierząt. Porażenie roślin zgorzelą podstawy łodygi może lokalnie sięgać nawet 100%, a straty ilościowe w plonie ziarna wynoszą 60-70%. Uzasadnia to konieczność prowadzenia prac mających na celu poszukiwanie źródeł odporności na te choroby. W badaniach wykorzystany zostanie zestaw linii na poziomie wsobności F₉ o szerokiej zmienności dla stopnia odpornosci na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi oraz zróżnicowany pod względem cech fenologicznych i morfologicznych. Linie wsobne zostaną włączone do krzyżowań a uzyskane pokolenia F₁ będą materiałem wyjściowym do określenia współzależności pomiędzy ich stopniem odporności na obie choroby a cechami takimi jak: wczesność, wysokość, morfologia kolby, morfologia słupków kwiatostanu żeńskiego, zawartość antocjanu w różnych partiach roślin. Charakterystyka pokolenia F₁ umożliwi określenie efektu heterozji dla stopnia odporności na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi oraz dla dodatkowych cech fenologicznych i morfologicznych uwzględnionych w badaniach oraz roli form ojcowskich i matecznych w tym procesie. 
Dla potwierdzenia efektywności wybranych cech morfologicznych i fenologicznych prowadzona będzie selekcja metodą rodowodową w obrębie pokoleń F_2.Selekcja będzie prowadzona osobno: (1) na podstwie tylko ocen stopnia odporności roślin po zakażeniu sztucznym oraz (2) na podstawie ocen dwóch cech - stopnia odporności na badane choroby oraz wybranej cechy lub cech w sposób istotny świadczący o tej odpornosci. Wielośrodowiskowa ocena pokoleń S_3:4 orazS_4:5 umożliwi wnioskowanie, jak ważną rolę pełnią wskazane cechy w procesie odpornościowym kukurydzy na grzyby z rodzaju Fusariumspp. Dodatkowo efektem końcowym prowadzonych badań będzie poszerzenie puli genetycznej dostępnych źródeł odporności na te ważne gospodarczo choroby.

Cel:

Celem planowanych badań będzie identyfikacja cech morfologicznych pełniących ważną rolę w procesie odpornościowym kukurydzy na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi powodowanych przez grzyby rodzaju Fusarium spp. Cel główny zostanie osiągnięty poprzez cele szczegółowe:

1. Określenie wpływu wczesności, morfologii kolby, zawartości antocyjanów w wybranych partiach roślin a stopniem odporności kukurydzy na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi,
2. Określenie efektu heterozji dla stopnia odporności na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi
3. Określenie efektywności zidentyfikowanych cech morfologicznych i fenologicznych mogących pełnić rolę w procesie odpornościowym kukurydzy na fuzariozę kolb i zgorzel podstawy łodygi.

2018

• Frasinski S., Czembor E., Wojcik K., Adamczyk J. 2018 Genetic resources for maize breeding programmes to improve ear rot resistance in Poland. Plakat na konferencji 14th European Fusarium Seminar, Tulln 8-11.04.2018, Austria

• Czembor E., Frasiński S., Wojcik K., Adamczyk J. "Resistance to fusarium ear rot in maize: heritability and trait associations". Plakat na konferencji 12th EFPP (European Foundation for Plant Pathology), 29.05.-02.06.2017r., Dunkierka, Francja

2016

• Czembor E., Frasinski S., Wojcik K., Adamczyk J., 2016. "Breeding maize for resistance to fusarium ear rot impact of plant morphology for disease development and deoxynivalenol formation ". EUCARPIA, 20th General Congress, Zurich,  Szwajcaria, 29.08 - 1.09.2016

• Czembor E., Adamczyk J., Wojcik K. "Impact of plant morphology for kinetics of red ear rot of maize caused by Fusarium Graminearum development and deoxynivalenol formation", EPS seminar Bari 2015,

Załączniki: