Streszczenie:

Nekrotroficzny grzyb S. nodorum jest zaliczany do gospodarczo groźnych patogenów zbóż ze względu na olbrzymie rozmiary powodowanych strat w ilości i jakości plonu ziarna. Redukcje w plonie wynikają z ograniczenia powierzchni asymilacyjnej zielonych części rośliny, tj. liści, a w szczególności liścia flagowego, dokłosia i kłosów. Rozwój choroby w krytycznym czasie nalewania ziarna zwiększa straty plonu. Infekcji rośliny przez patogena sprzyjają wysoka wilgotność względna powietrza i umiarkowane temperatury w zakresie 18–24^oC. Złożoność patogena wyrażająca się biologicznym zróżnicowaniem populacji oraz warunki środowiska sprzyjające rozwojowi i namnażaniu się czynnika sprawczego skutecznie ograniczają efektywność programów hodowlanych zbóż w zwalczaniu choroby. Niezadowalająca efektywność programów hodowlanych wiąże się także z genetycznym uwarunkowaniem i złożonością dziedziczenia odporności na S. nodorum u zbóż. Brakuje także efektywnych źródeł odporności na patogena. Dlatego podejmowane są liczne próby poszerzenia zmienności genetycznej, w tym poszerzenia zmienności reakcji na S. nodorum u pszenicy i pszenżyta. Dla osiągnięcia tego ostatniego celu stosowane są techniki konwencjonalne i biotechnologiczne i tym założeniom ma też służyć ten projekt.
Projekt zawiera szereg elementów innowacyjnych i jest oryginalnym rozwiązaniem mającym na celu zastosowanie embriogenezy i androgenezy do poznania efektywności tych procesów w generowaniu nowej zmienności, w tym odporności, w porównaniu ze znanymi już możliwościami klasycznej rekombinacji w podwyższaniu odporności i tolerancji na septoriozę liści i plew badanych gatunków zbóż.

Cel:

Celem projektu jest porównanie efektywności i wykorzystanie biotechnologicznych technik somatycznej embriogenezy i androgenezy poszerzających zmienność genetyczną i przyspieszających cykl hodowlany pszenicy i pszenżyta pod względem odporności i tolerancji pszenicy i pszenżyta na septoriozę liści i plew powodowaną przez nekrotroficzny grzyb Stagonospora nodorum.

2019

• Arseniuk E., Kowalska L., 2019. Opracowanie i wykorzystanie metod biotechnologicznych skracających cykl hodowlany i zwiększających efektywność selekcji genotypów ozimej pszenicy i ozimego pszenżyta o podwyższonej odporności i tolerancji na septoriozę liści i plew [czynnik sprawczy: Parastagonospora nodorum (Berk.), (Quaedvlieg, Verkley & Crous.)]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. Nr286, pp 67-69

2018

• Kowalska L., Arseniuk E., Walczewski J.; 2018. Improvement of Parastagonospora nodorum blotch resistance in winter triticale by using the in vitro somaclonal and androgenic approaches. EUCARPIA Cereal Section/lWlW2 meetings, Clermont Ferrand, Francja (18-22.03. 2018)
• Kowalska L., Arseniuk E.;2018. Comparison of anther culture technique efficiency in the production of wheat and triticale double haploids. Międzynarodowy Kongres Stowarzyszenia Biotechnologii Roślin, Dublin, Irlandia (19-24. 08. 2018r.).

2017

• Kowalska L., Arseniuk E., 2017. Badanie reakcji linii somaklonalnych ozimych odmian pszenicy i pszenżyta na septoriozę liści i plew wywoływaną przez Parastagonospora nodorum. XIII Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Nauka dla hodowli i nasiennictwa roślin uprawnych”, Zakopane, (30.01 - 3.02.2017r.),
• Kowalska L., Arseniuk E., 2017. Comparison of androgenesis efficiency of winter wheat and winter triticale genotypes studied by use of anther culture technique. 8. Międzynarodowe Sympozjum Triticeae, Wernigerode, Niemcy, (12-16. 06.2017r.),
• Kowalska L., Arseniuk E., 2017. Comparison of winter wheat and triticale genotypes for high callus induction and plant regeneration from mature embryo cultures. Międzynarodowa Konferencja Nauk o Roślinach i Biologii Molekularnej, Walencja, Hiszpania (11-13. 09. 2017r.).

2016

• Kowalska L., Arseniuk E., 2016. The effect of medium composition on callus induction and plant regeneration frequencies from mature embryos of wheat cultivars with various resistance to Parastagonospora nodorum. Indian Res. J. Genet & Biotech, 8(3): 183-189.
• Kowalska L., Arseniuk E., 2016. The influence of medium composition on embryogenic callus induction and plant regeneration from mature embryos of wheat cultivars with various resistance to Parastagonospora nodorum. EUCARPIA, Zurich
• Kowalska L., Arseniuk E., 2016. The effect of medium composition on somatic embryogenesis from mature embryos of triticale cultivars with various resistance to Parastagonospora nodorum. Synpozjum pszenżyta

2015

• "Optimization of callus induction from mature embryos of wheat and triticale cultivars with various resistance to Parastagonospora nodorum", L. Kowalska, E. Arseniuk, J. Walczewski

Załączniki: