Kierownik badania: dr Piotr Ochodzki

Zespół badawczy:
IHAR-PIB Radzików: dr inż. Roman Warzecha,  mgr inż. Monika Żurek, mgr inż. Iga Grzeszczak 
CDR Oddział Radom: dr Anna Litwinow, mgr inż. Włodzimierz Stachura

Cel badań:

Celem projektu zbadanie skuteczności zmniejszenia zawartości mikotoksyn fuzaryjnych w kukurydzy poprzez dobór odpowiednich odmian oraz zastosowanie ochrony biologicznej kukurydzy przed omacnicą prosowianką. Zbadana będzie skuteczność preparatów zawierających jaja i larwy kruszynka - błonkówki z rodzaju Trichogramma oraz  biopreparaty zawierające B. Thuringiensis.

W 2017 roku planowana jest realizacja badań w 5 lokalizacjach na terenie całego kraju

Projekt obejmuje dwa zadania szczegółowe:

1. Ocena odporności odmian kukurydzy na choroby grzybowe oraz określenie zawartości mikotoksyn fuzaryjnych w ziarnie.

W lokalizacjach o zróżnicowanych warunkach klimatyczno-glebowych w doświadczeniach poletkowych i łanowych zostanie oceniony stopień porażenia kolb oraz zawartość wybranych najważniejszych mikotoksyn fuzaryjnych. W doświadczeniach poletkowych na polu ekologicznym IHAR-PIB w Radzikowie i pokazowym Gospodarstwie Ekologicznym CDR w  Chwałowicach przeprowadzona zostanie ocena odporności 13 odmian kukurydzy na fuzariozę kolb w warunkach   sztucznego zakażenia (inokulacji kolb) przy użyciu 3 gatunków Fusarium (F. graminearum, F. verticillioides i F. temperatum). Kolby wszystkich odmian będą sztucznie inokulowane 7-10 dni po osiągnięciu pełni kwitnienia dwiema metodami, imitującymi zakażenia naturalne i uszkodzenia mechaniczne. Zastosowane zostaną izolaty wytwarzające charakterystyczne mikotoksyny: deoksyniwalenol, zearalenon, fumonizyny i bowerycynę. Określony zostanie stopień porażenia kolb. Ocena porażenia kolb zostanie wykonana przed zbiorem ziarna. W zebranym ziarnie zostaną przeprowadzone analizy zawartości mikotoksyn fuzaryjnych.

Zastosowane zostaną metody wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC-FLD/UV), chromatografii gazowej (GC-ECD) i testów ELISA. Wytypowane zostaną odmiany o najwyższej odporności i najmniejszej akumulacji mikotoksyn.

2. Badania skuteczności zmniejszenia zawartości mikotoksyn fuzaryjnych w ziarnie poprzez zwalczanie omacnicy prosowianki w  kukurydzy uprawianej ekologicznie.

W doświadczeniu  polowym w gospodarstwach indywidualnych i na poletkach IHAR-PIB w Radzikowie zastosowane zostaną  preparaty zawierające kruszynka (Trichosafe i Trichocap) Preparaty te zawierają larwy i jaja kruszynka w różnych fazach rozwojowych, co pozwala na wydłużenie czasu działania preparatu. W Radzikowie zostaną także przetestowane biopreparaty zawierające Bacillus thuringiensis (DiPel WG i Novodor). Termin zastosowania preparatów zostanie określony na podstawie obserwacji pojawienia się pierwszych owadów na polach i pierwszych złóż jaj.  Określona zostanie skuteczność preparatów -  porównane zostaną uszkodzenia kolb i liczba znalezionych larw podczas oceny kolb kukurydzy. W przypadku kukurydzy uprawianej na ziarno przed zbiorem określone zostaną uszkodzenia kolb i całych roślin, porażenie kolb fuzariozą i zawartość mikotoksyn fuzaryjnych w ziarnie odmian chronionych i kontrolnych.

Spodziewane rezultaty projektu:

1. Wskazanie odmian mieszańcowych (F1) kukurydzy najmniej podatnych na fuzariozę, odpowiednich do uprawy ekologicznej.
2. Ocena skuteczności stosowania środków ochrony przeciwko omacnicy prosowiance i jego wpływ na zawartość mikotoksyn fuzaryjnych.
3. Zwiększenie wiedzy producentów o ekologicznej produkcji kukurydzy poprzez upowszechnienie wyników badań w postaci szerokiego udostępnienia danych (strona internetowa,  bezpośrednie kontakty z rolnikami).

Przewidywana pierwsza publikacja wyników badań -  sprawozdanie z realizacji projektu na stronie internetowej IHAR-PIB, grudzień 2017.

Wyniki uzyskane w trakcie realizacji projektu będą dostępne nieodpłatnie dla wszystkich podmiotów działających w sektorze rolnym, w szczególności dla gospodarstw prowadzących produkcję metodami ekologicznymi.

Projekt finansowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przy współudziale IHAR-PIB

Załączniki: