FITOEXPORT - GOSPOSTRATEG1/385957/5/NCBR/2018

Projekt współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych "Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków" GOSPOSTRATEG

Projekt pn. Zwiększenie konkurencyjności polskich towarów roślinnych na rynkach międzynarodowych poprzez podniesienie ich jakości i bezpieczeństwa fitosanitarnego
FITOEXPORT

Tytuł projektu:	„Zwiększenie konkurencyjności polskich towarów roślinnych na rynkach międzynarodowych poprzez podniesienie ich jakości i bezpieczeństwa fitosanitarnego”
Akronim	FITOEXPORT
Lider projektu / Konsorcjum	Główny Inspektorat Ochron Roślin i Nasiennictwa z siedzibą w Warszawie
Kierownik projektu:	Janina Butrymowicz Główny Inspektorat Ochron Roślin i Nasiennictwa @: J.Butrymowicz@piorin.gov.pl tel. kom. +48 660 696 566
Numer umowy:	Gospostrateg1/385957/5/NCBR/2018
Termin rozpoczęcia	2019-01-01
Termin zakończenia:	2021-12-31
Całkowity koszt realizacji projektu	Wartość kosztów kwalifikowanych: 11 022 546 zł
	Wysokość dofinansowania przez NCBiR: 9 569 266 zł

Celem nadrzędnym projektu jest umożliwienie wejścia polskim produktom roślinnym na nowe rynki zbytu i podnoszenie ich konkurencyjności poprzez skuteczne reagowanie na wymagania importowe nowych odbiorców i usprawnienie kontroli realizowanych przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), z zastosowaniem nowoczesnych metod inspekcji, lustracji upraw i badań laboratoryjnych.

Odbiorcy wyników projektu:
bezpośrednio – PIORiN (GIORiN oraz szesnaście wojewódzkich inspektoratów),
pośrednio – podmioty gospodarcze: producenci rolni, dystrybutorzy i eksporterzy.

Projekt FITOEXPORT jest realizowany przez Konsorcjum w składzie:

• Główny Inspektorat Ochron Roślin i Nasiennictwa z siedzibą w Warszawie
• Uniwersytet Warszawski
• Instytut Lotnictwa
• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy
• Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy

Ze strony IHAR-PIB
Faza badawcza

Zadanie 3 – Zastosowanie molekularnego testu do wykrywania wirusów ziemniaka Y, M, L, S, X, A oraz wiroida wrzecionowatości bulw ziemniaka (PSTVd) w sadzeniakach ziemniaka.

Kierownik zadania: dr hab. Krzysztof Treder
k.treder@ihar.edu.pl

Zadanie realizuje zespół wirusologiczny Pracowni Diagnostyki Molekularnej i Biochemii (IHAR-PIB, Oddział w Boninie, PDMiB).

Zadanie 4 - Efektywne wykrywanie organizmów zmodyfikowanych genetycznie w materiale siewnym przy użyciu multipleksowego qPCR.

Kierownik zadania:dr Sławomir Sowa.
s.sowa@ihar.edu.pl

Zadanie realizuje zespół Laboratorium Kontroli GMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin (IHAR-PIB w Radzikowie).

Faza wdrożeniowa

Zadanie 6 - Przygotowanie PIORiN do wdrożenia strategii innowacyjności i zastosowania nowoczesnych narzędzi w realizacji zadań kontrolnych.

Ze strony LKGMO (IHAR-PIB w Radzikowie)
Odpowiedzialny: dr Sławomir Sowa, s.sowa@ihar.edu.pl 
Realizacja - zespół LKGMO, Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin.

Ze strony PDMiB (IHAR-PIB, Oddział w Boninie)
Odpowiedzialny: dr hab. Krzysztof Treder, k.treder@ihar.edu.pl 
Realizacja - zespół wirusologiczny Pracowni Diagnostyki Molekularnej i Biochemii (IHAR-PIB, Oddział w Boninie, PDMiB) oraz pracownicy czterech laboratoriów PIORiN.

Kontakt:
Kierownik Projektu: Janina Butrymowicz
Główny Inspektorat Ochron Roślin i Nasiennictwa
@: J.Butrymowicz@piorin.gov.pl
tel. kom. +48 660 696 566

Projekt wpisuje się w obszar pułapki braku równowagi i dotyczy mechanizmów zwiększenia aktywności eksportowej polskich przedsiębiorstw. Celem nadrzędnym projektu jest umożliwienie wejścia polskim produktom roślinnym na nowe rynki zbytu i podnoszenie ich konkurencyjności poprzez skuteczne reagowanie na wymagania importowe nowych odbiorców i usprawnienie kontroli realizowanych przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), z zastosowaniem nowoczesnych metod inspekcji, lustracji upraw i badań laboratoryjnych. Wzrastający potencjał polskiego rolnictwa i przemysłu spożywczego na przestrzeni ostatniej dekady sprawił, że eksport żywności stał się dla polskiej gospodarki istotnym źródłem przychodów. Jednym z czynników determinujących możliwości zbytu towarów rolno-spożywczych na rynkach zagranicznych jest urzędowa kontrola żywności, nie tylko w bezpośrednich aspektach bezpieczeństwa produktu, ale również takich jak potwierdzona nieobecność w kraju pochodzenia upraw GMO lub funkcjonowanie systemu nadzoru nad chemiczną ochroną roślin. Sprawność i efektywność działania PIORiN jako organu urzędowej kontroli, realizującego nadzór nad zdrowiem roślin na terenie Kraju oraz prowadzącego certyfikację eksportową towarów roślinnych ma istotny wpływ na wzrost wskaźników gospodarczych, osiąganych w sektorach rolnictwa i przemysłu spożywczego. Polscy producenci rolni i przedsiębiorcy sektora rolno-spożywczego w ostatnich latach coraz aktywniej poszukują nowych rynków dla płodów rolnych, zarówno świeżych jak i przetworzonych. Wynika to z potrzeby dywersyfikacji i zmiany geograficznej struktury eksportu, co ma przyczynić się do zwiększenia wolumenu i zysków ze sprzedaży oraz uniezależnienia się od niestabilnego rynku wschodniego. Zapewnienie możliwości eksportu polskich produktów roślinnych jest nierozerwalnie związane z koniecznością zagwarantowania przez PIORiN spełnienia warunków kraju przeznaczenia towaru w zakresie bezpieczeństwa żywności, bezpieczeństwa fitosanitarnego oraz jakości, przy czym nowe kierunki eksportu oznaczają niejednokrotnie potrzebę wykonywania dotychczas nierealizowanych kierunków inspekcji i badań laboratoryjnych. Elementem kluczowym efektywnego realizowania przez PIORiN nowych wyzwań jest dysponowanie nowoczesnymi metodami inspekcyjnymi i badawczymi, które usprawnią wykonywanie kontroli, skracając czas ich trwania i obniżając koszty. W celu wprowadzenia w Inspekcji rozwiązań sprzyjających tworzeniu i adaptowaniu innowacyjnych rozwiązań, w ramach projektu zostanie opracowany model innowacyjności PIORiN w sferze zarządzania, organizacji, współdziałania i komunikacji z przedsiębiorcami i społeczeństwem, a także metod kontroli i badań laboratoryjnych. Jednocześnie, zostaną opracowane i przygotowane do wdrożenia w PIORiN najbardziej niezbędne w chwili obecnej i najbliższej przyszłości, innowacyjne rozwiązania w zakresie działań kontrolnych, takie jak: - wykorzystanie teledetekcji na potrzeby nadzoru nad produkcją rolniczą, ze szczególnym uwzględnieniem lustracji upraw, oceny wpływu warunków meteorologicznych na ich kondycję, weryfikacji warunków wytwarzania materiału siewnego oraz metod wczesnego wykrywania sprawców chorób przechowalniczych owoców; - zastosowanie molekularnego testu do jednoczesnego wykrywania wirusów ziemniaka PVY, PLRV, PVM, PVS, PVX, PVA oraz wiroida wrzecionowatości bulw (PSTVd) bezpośrednio w bulwach ziemniaka; - opracowanie multipleksowego testu qPCR pozwalającego na jednoczesne wykrycie w badanym materiale siewnym wielu modyfikacji genetycznych; - zastosowanie innowacyjnego podejścia (tj. analizy chemometrycznej) do badań jakości środków ochrony roślin, minimalizującego ryzyko stosowania sfałszowanych pestycydów. Projekt będzie realizowany przez konsorcjum złożone z Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORIN) jako lidera oraz czterech partnerów: Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Lotnictwa, IHAR-PIB oraz IOR-PIB. Bezpośrednim odbiorcą wyników projektu będzie PIORiN, obejmująca GIORiN oraz szesnaście wojewódzkich inspektoratów. Pośrednio, beneficjentami wyników projektu będą podmioty gospodarcze: producenci rolni, dystrybutorzy i eksporterzy, jako że wdrożenie proaktywnej polityki innowacji oraz nowatorskich rozwiązań będzie skutkowało podniesieniem skuteczności działania PIORiN, kształtowaniem lepszych relacji z partnerami i umożliwi dostarczanie klientom szerszego zakresu nowoczesnych usług. Projekt przełoży się na mechanizm zwiększenia aktywności eksportowej polskich przedsiębiorstw oraz rozwój gospodarczy terenów wiejskich. Wypracowane rozwiązania, takie jak model innowacyjności, zastosowanie nowoczesnych rozwiązań oraz wyniki bieżącej współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi zostaną wdrożone do działalności PIORiN, tak aby osiągnąć jak najlepszy efekt w postaci wzrostu konkurencyjności polskich produktów rolnych pochodzenia roślinnego poprzez skuteczne reagowanie na wymagania importowe nowych odbiorców.