Uprawy polowe metodami ekologicznymi: produkcja ekologicznego materiału siewnego roślin rolniczych. Określenie dobrych praktyk produkcyjnych z uwzględnieniem warunków glebowych i klimatycznych oraz odporności i tolerancji na choroby ‒ wytyczne dla prowadzenia ekologicznych plantacji nasiennych roślin rolniczych. Doskonalenie produkcji nasiennej pszenżyta ozimego i pszenicy ozimej orkisz dla gospodarstw ekologicznych.

Kierownik badania: dr inż. Roman Warzecha
Zakład Biologii Stosowanej
tel.: 22 7334562
e-mail: r.warzecha@ihar.edu.pl 

Zespół badawczy:

dr Piotr Ochodzki, mgr inż. Monika Żurek,
pracownicy inżynieryjno-techniczni

Zadanie będzie realizowane we współpracy z Przedsiębiorstwem Nasiennym Rolnas Sp. z o.o. w Bydgoszczy

Streszczenie planowanych badań:

W gospodarstwach ekologicznych, stosuje się na zasadzie odstępstwa niezaprawiony konwencjonalny materiał siewny, gdyż w wielu ważnych gatunkach roślin uprawnych, ekologiczny materiał siewny jest niedostępny. Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, będzie obligatoryjne stosowanie ekologicznego materiału siewnego, wytworzonego w warunkach ekologicznych.

W proponowanym projekcie, planuje się poszerzenie badań nad produkcją ekologicznego materiału siewnego: ozimego pszenżyta i ozimej pszenicy orkisz. Te zboża znajdują zastosowanie w produkcji artykułów spożywczych o wysokiej wartości zdrowotnej (pszenica orkisz) lub są wykorzystane w produkcji ziarna na paszę, a także na biomasę do zakiszania (pszenżyto). Pszenżyto odgrywa bardzo ważną rolę w żywieniu wszystkich zwierząt gospodarskich, w produkcji ekologicznego mleka i wyrobów mleczarskich, mięsa wołowego i wieprzowego i wyrobów wędliniarskich, drobiu, jaj i wielu innych produktów na rynek krajowy i eksport. Zarówno pszenżyto jak i orkisz mogą być uprawiane na glebach słabszych o niższym pH, które dominują również w gospodarstwach ekologicznych.

W badaniach wykorzystane zostaną, nowe odmiany, które charakteryzują się bardziej korzystnymi cechami gospodarczymi w porównaniu do starszych odmian. Do przeprowadzenia projektu, jesienią 2021 roku, zostały założone plantacje nasienne pszenżyta ozimego odmiany ‘Belcanto’ (2 ha) i ozimej pszenicy orkisz odmiany ‘Zollernperle’ (2 ha). Plantacje będą przedmiotem zgłoszenia do oceny polowej przez inspekcję nasienną.

Przedmiotem szczegółowych badań na plantacjach nasiennych będzie poziom odporności na główne choroby, oraz podstawowe parametry agrotechniczne, między innymi wysokość roślin, odporność na wyleganie, liczba dni do kłoszenia i kwitnienia roślin oraz do dojrzewania. Po zbiorach nasion i ich wysuszeniu i oczyszczeniu, określony zostanie plon nasion z poszczególnych plantacji, oraz jego parametry fizyczne oraz laboratoryjne nasion: czystość nasion, liczba nasion gatunków obcych, zdolność i energia kiełkowania.

Do badań nad optymalizacją produkcji nasiennej zostaną przeprowadzone następujące doświadczenia:

- na każdej z badanych odmian, na poletkach, w doświadczeniu ścisłym, zostaną zastosowane biostymulatory zarejestrowane do rolnictwa ekologicznego. Uzyskane wyniki będą odniesione do kontroli (bez oprysku biostymulatorem). 

• w ścisłym doświadczeniu poletkowym z pszenżytem i pszenicą orkisz zostaną zastosowane różne normy wysiewu nasion pszenżyta i kłosków orkiszu. Określona zostanie wpływ gęstości siewu na plonowanie nasion oraz na poziom zachwaszczenia. 
• w doświadczeniu infekcyjnym z użyciem grzybów z rodzaju Fusarium porównana zostanie podatność badanych odmian na fuzariozę kłosów i poziom zawartości mikotoksyn fuzaryjnych.
• podjęte zostaną badania na zastosowaniem zapraw ekologicznych do nasion. W przypadku nasion odmian ozimego pszenżyta i pszenicy orkisz zostaną przeprowadzone badania laboratoryjne zdolności kiełkowania nasion zaprawianych i niezaprawianych na szalkach Petriego oraz w sterylizowanym piasku, zgodnie z Polską Normą. Zostanie określony wpływ zaprawiania nasion na wigor siewek.