Tytuł projektu: [start]Identyfikacja zmienności genetycznej pszenicy korelującej z potencjałem plonotwórczym i wybranymi cechami systemu korzeniowego. [koniec]
Kierownik projektu: prof. dr hab. A. Nadolska-Orczyk
Planowany okres realizacji: 2014-2020

Streszczenie:

W niniejszych badaniach zamierzamy przeprowadzić charakterystykę genotypowo – fenotypową różnych materiałów hodowlanych przekazanych przez hodowców oraz genotypów pszenicy z innych źródeł pod kątem badanych cech, co w dalszej kolejności umożliwi identyfikację ich znaczników. Obejmie ona genotypowanie, czyli precyzyjne określenie alleli genów TaCKX odpowiadających za analizowane cechy, jakie występują w badanych genotypach. W ramach genotypowania przeprowadzona będzie, w miarę dostępu informacji na ten temat, analiza sekwencji alleli homeologicznych, występujących w genomach A, B i D pszenicy. Następnie przeanalizujemy poziom ekspresji wybranych genów w rozwijających się kwiatostanach i/lub kłosach/ziarniakach i/lub korzeniach. W tych samych organach badana będzie aktywność enzymu CKX. Dane te będą korelowane z produktywnością i masą korzenia w poszczególnych genotypach. Pozytywna korelacja pomiędzy przedstawionymi wyżej znacznikami produktywności/masy korzenia pozwoli na potwierdzenie założonej hipotezy i wykorzystanie jej w praktyce hodowlanej. Genotypowanie połączone ze szczegółową charakterystyką badanych genotypów umożliwi opracowanie markerów molekularnych precyzyjnie określających występowanie pożądanych alleli. Pozostałe znaczniki, czyli ekspresja poszczególnych genów/aktywność enzymu CKX będą mogły być wykorzystywane do oceny materiału hodowlanego zamiennie lub jednocześnie. Wyznaczone znaczniki molekularno-fizjologiczne będą mogły być w prosty sposób monitorowane w trakcie hodowli i selekcji.

Cel:

W hipotezie badawczej projektu założono, że ekspresja genów z rodziny TaCKX występująca w rozwijających się kłosach i/lub systemie korzeniowym wskazuje na potencjał plonotwórczy i/lub masę systemu korzeniowego. Celem badań będzie weryfikacja, że profil ekspresji wskazanej grupy genów jest związany z parametrami określającymi produktywność oraz identyfikacja i wykorzystanie znaczników molekularno-fizjologicznych do poszerzenia puli genetycznej pszenicy o formy, których podłoże genetyczne wskazuje na podwyższony potencjał plonowania i silniejszy system korzeniowy. Nasze wcześniejsze badania tej grupy genów wskazują, że związek ten jest przyczynowo-skutkowy. Tak interpretowane wyniki zaplanowanych analiz molekularnych pozwolą identyfikować wyróżniające cechy molekularno-fizjologiczne (znaczniki), które korelują z potencjałem plonowania. Zakładamy, że opracowane metody pozwolą poznać i poszerzyć pulę genetyczną pszenicy o formy, których podłoże genetyczne wskazuje na podwyższony potencjał plonowania i silniejszy system korzeniowy.


2019

  • Ogonowska H., Barchacka K., Gasparis S., Jablonski B., Orczyk W., Dmochowska-Boguta M., Nadolska-Orczyk A. 2019, Specificity of Expression of TaCKX Family Genes in Developing Plants of Wheat and Their Co-Operation Within and Among Organs, Plos One 14 (4): e0214239 doi: 10.1371/journal.pone.0214239.
  • Nadolska-Orczyk A., Barchacka K., Ogonowska H., Jabłoński B., Orczyk W., 2019. Cooperation of TaCKX genes in regulation of growth and productivity of wheat (Triticum aestivum L.) 7th Global Summit on Plant Science. October 07-08, 2019, Madrit, Spain

2018

  • Nadolska-Orczyk A., 2018. How TaCKX family genes cooperate in regulation of growth and productivity of common wheat? IN VITRO Cellular & Developmental Biology, Vol. 54 - Issue Abstract - 14th Quadrennial Congres of the IAPB, Dublin, Ireland, August 2018.

2017

  • Nadolska-Orczyk A., Rajchel I.K., Orczyk W., Gasparis S. Major genes determining yield-related traits in wheat and barley. Springer, Theoretical and Applied Genetics International Journal of Plant Breeding Research ISSN 0040-5752, vol 130, Number 6, June 2017. s. 1081-1098
  • Nadolska-Orczyl A., Rajchel I.K., Onyśk A., Wyszyńska R., Orczyk W. Geny Główne Determinujące Cechy Plonotwórcze Jęczmienia i Pszenicy. XIII Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Nauka dla Hodowli i Nasiennictwa Roślin Uprawnych". Zakopane, 30.01-03-02.2017 s.48

2016

  • Onyśk A., Wyszyńska R., Boczkowska M., Rajchel I.K., Orczyk W., Nadolska-Orczyk A., 2016. Looking for TaCKX genes associated with grain yield. EUCARPIA
  • Nadolska-Orczyk A., Rajchel I.K., Onyśk A., 2016. Badania funkcji ważnych genów użytkowych i ich wykorzystanie w praktyce hodowlanej. Międzyzdroje 8-10 czerwca 2016.

2015

  • M. Boczkowska, I. Rajchel, A. Onyśk, W. Orczyk, B. Zmijewska, A Nadolska-Orczyk "Cytokinin dehydrogenase activity and wheat yield", Konferencja w Berlinie


Załączniki:

Wyniki i publikacje za rok 2014
Wyniki i publikacje za rok 2015
Wyniki i publikacje za rok 2016
Wyniki i publikacje za rok 2017
Wyniki i publikacje za rok 2018
Wyniki i publikacje za rok 2019
Prezentacja podsumowująca przeprowadzone badania w latach 2014-2020